Het Innovatiefestival van 22 mei bood een podium aan tal van organisaties en praktijken van binnen en buiten de sector. Heel wat van deze presentaties zijn nu online beschikbaar.
LEZINGEN
Nieuwe uitdagingen vragen om nieuwe beleidshefbomen – Anne Snick
De sociaal-culturele praktijken en de sociale voorzieningen zoals die sinds de Tweede Wereldoorlog zijn uitgebouwd, staan door recente sociale, economische en ecologische ontwikkelingen onder druk. Doordat de maatschappelijke context verandert, worden we niet alleen met nieuwe noden, maar ook met nieuwe mogelijkheden geconfronteerd. Dat vraagt dan ook om nieuwe concepten, modellen en instrumenten voor het beleid.
Als onderzoekster en Board member van de Club of Rome EU-Chapter heeft Anne Snick heel wat expertise opgebouwd over hoe het beleidskader kan inspelen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35034508 597 486]
Growfunding als hefboom voor sociaal-culturele praktijken in de stad – Frederik Lamote
Meer dan ooit zijn onze steden laboratoria geworden voor sociaal culturele praktijken. De stad is niet langer een afgebakend ruimtelijk geheel, maar is veranderd in een complex knooppunt van veelzijdige sociale, economische, culturele en politieke netwerken. Op knoop- en snijpunten van deze netwerken ontstaan veel inspirerende en experimentele sociaal-culturele praktijken. Echter, het potentieel van deze praktijken wordt niet altijd gerealiseerd. Een duurzaam draagvlak ontbreekt.
Met Growfunding/BXL heeft de onderzoeksgroep MIRO (gegroeid uit de opleiding Sociaal Werk aan de HUBrussel) een instrument ontwikkeld om een sociaal en financieel draagvalk te creëren voor kleinschalige initiatieven in de stad. Eerder dan een crowdfundingplatform is Growfunding/BXL in de eerste plaats een innovatief participatie-instrument op maat van de grootstad. Deze lezing gaat dieper in op growfunding én schuift de stad als context voor innovatie en sociaal-cultureel werk naar voor.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035517 597 486]
Innoveren naar een duurzame toekomst – Matthias Lievens
Matthias Lievens is academisch onderzoeker én geëngageerde milieuactivist. Met Anneleen Kenis schreef hij het boek ‘De mythe van de groene economie’. Samen werpen ze een kritische blik op kernonderdelen van het huidige klimaatbeleid: van emissiehandel tot duurzaam consumeren, van bevolkingscontrole tot technologisch optimisme. Kunnen we spreken over duurzame maatschappelijke innovatie of gaat het hier slechts om een doekje voor het bloeden? De transitie naar een duurzame toekomst kan niet zonder diepgaande maatschappijverandering, stellen ze. En zo’n verandering vraagt precies meer sociale gelijkheid, meer democratie en minder markt.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35034833 597 486]
Maatschappelijke innovatie en armoedebestrijding: een dubbeltje op zijn kant – Tuur Ghys
Wat kan maatschappelijke innovatie betekenen voor armoedebestrijding? Inzetten op sociale innovatie kan potentieel een bijdrage leveren aan het verbeteren van de armoedesituatie, maar de diepere vraag is of het ook structurele problemen kan verhelpen. Misschien draagt het wel bij tot de bestendiging van armoede. Welke factoren maken zoal het verschil?
Tuur Ghys is medewerker bij het onderzoekscentrum OASeS, en werkt in opdracht van het Vlaams armoedesteunpunt rond dit thema.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035032 597 486]
Sociaal beleid en innovatie – Hans van Ewijk
De welvaartsstaat is aan het veranderen. Deze transformatie krijgt op verschillende manieren vorm. Ze wordt niet helder geregisseerd, maar is een gevolg van verschillende internationale en nationale verschuivingen en ontwikkelingen: privatisering van een aantal overheidstaken en –diensten; het overlaten van een aantal maatschappelijke opdrachten aan ‘de samenleving’ of de burgers; een verschuiving van een universele naar een meer contextuele benadering; een decentralisatie en lokalisering van de overheid … Deze ontwikkelingen zijn ook van invloed op de vernieuwingsbeweging in de sociale sector en veroorzaakt ook heel wat spanning in de sturing van de sociale opgaven. De toenemende complexiteit dwingt ons om een ander sociaal beleid te maken en ook in het sociaal werk anders aan de slag te gaan. Hoe moeten overheid, maatschappelijk middenveld, individuele burgers en de marktpartijen op elkaar afgestemd zijn en hoe geven we dit vorm?
Hans van Ewijk is bijzonder hoogleraar Grondslagen van het Maatschappelijk Werk, Universiteit voor Humanistiek en was lector Sociaal beleid, Innovatie en Beroepsontwikkeling aan de Hogeschool Utrecht en oud-voorzitter van het Kenniscentrum Sociale Innovatie.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035090 597 486]
Praktijken in urban cracks – Riet Steel
Urban cracks zijn stedelijke tussenruimtes. Het zijn schijnbaar lege plekken die gekenmerkt worden door een gelaagdheid aan betekenissen en het samenkomen en botsen van verschillende logica’s. Net deze ‘nutteloze’ plekken vormen de voedingsbodem voor nieuwe initiatieven en bieden ruimte waar sociaal-cultureel werkers, kunstenaars, burgers (,…) op in kunnen spelen.
Riet Steel is wetenschappelijk medewerker aan de Hogeschool Gent, vakgroep sociaal werk. Samen met Elly Van Eeghem, Griet Verschelden en Carlos Dekeyrel schreef ze het boek ‘Reading urban cracks’.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035645 597 486]
Perspectief op een maatschappij in crisis – Raf Daenen
De term crisis roept bij velen een gevoel van onbehagen op. Crisissen worden liever vermeden. Veranderingen gaan vaak gepaard met weerstand, die zich kan uiten in afkeer, agressie of depressie. Maar crisis kan ook een aanzet geven tot beweging, tot het zoeken naar creatieve oplossingen, naar nieuwe samenlevingsverbanden, nieuwe paradigma’s, theorieën en ideologieën. Wanneer men merkt dat de bakens moeten worden verzet, kan een crisis de aanzet geven tot vernieuwing. In de leefwereld van mensen (kleine of sociale wereld) zien wij mooie initiatieven waarvan de uitgangspunten de grote wereld een spiegel kunnen voorhouden en een samenlevingsperspectief bieden.
Raf Daenen is mede-auteur van het boek Perspectief op een maatschappij in crisis en docent aan de Fontys Hogeschool Sociale Studies in Nederland.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035366 597 486]
Best persons – Merlijn van Hulst
Best persons zijn mensen die opvallen en die het verschil maken. Ze opereren op het grensvlak tussen verschillende werelden en leggen een combinatie van ondernemerschap en betrokkenheid aan de dag. Het zijn bevlogen mensen die sociale waarden willen realiseren. Regelmatig kleuren ze buiten de lijntjes om dingen voor elkaar te krijgen en tegelijkertijd weten ze anderen mee te krijgen. Kwaliteiten van best persons vinden we ook vaak terug bij innovatoren: ze slagen erin anderen te inspireren en dingen in beweging te brengen.
Merlijn van Hulst is hoofddocent aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur en observeerde en ondervroeg best persons in hun dagelijkse werk. Samen met Gabriël van den Brink en anderen portretteerde en analyseerde hij wat best persons (kunnen) betekenen voor Nederlandse achterstandswijken.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035730 597 486]
PRAKTIJKEN
De rol van hun leven – Unie der Zorgelozen
De Unie der Zorgelozen is een sociaal-artistiek gezelschap uit Kortrijk dat creëert vanuit een sterk maatschappelijk engagement. De Unie zoekt de aloude banden tussen gezelschap en gemeenschap, tussen kunst en de samenleving op een eigentijdse manier heruit te vinden.
Dingen groeien organisch in dit gezelschap, dat inmiddels een tiental jaar als zelfstandige organisatie bestaat en – niet onbelangrijk – een vaste eigen plek heeft. De Unie is als het ware een permanent sociaal en artistiek experiment. Maar toneelspelen blijft de kern van de zaak.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035800 597 486]
Trotse beeldenmakers – kwb
Sociale fotografie, aldus Wikipedia, “is een vorm van fotograferen waarin de mens en zijn sociale positie centraal staat… Typisch wordt vaak de wat minder rooskleurige kant van de maatschappij belicht.” Voor kwb is sociale fotografie een uitgelezen instrument om nieuwe mensen te bereiken en zelf nieuwe impulsen te krijgen. Alles is een kwestie van… perspectief.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035897 597 486]
Beweging in recordtempo: de transgenderwerking – çavaria
Hoe slaag je erin om in korte tijd een nieuwe beweging en dynamiek te laten ontstaan? çavaria, de koepelorganisatie en belangenbehartiger van holebi’s en transgenders in Vlaanderen en Brussel, deed het met haar transgenderwerking. Dit is het verhaal van een mislukking én van een succes dat er zonder die mislukking niet was gekomen.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35035975 597 486]
WORKSHOPS
Trends detecteren – Yves Larock (Kwadraet)
Iedere sociaal-culturele organisatie is al eens aan de slag gegaan – al was het onbewust – met trendwatching of met de detectie van bewegingen in de samenleving. Als bewuste hefboom voor innovatie kan je ‘het trendwatchen’ als proces systematiseren. Kort gezegd gaat het daarbij om afspraken maken over de manier waarop de organisatie trends in het vizier krijgt, beoordeelt en (al dan niet) aanwendt als bron voor innovatie.
Op een interactieve manier verneem je in deze workshop meer over de stappen die je bij het detecteren en opvolgen van trends kan zetten. Verder reikt de workshop je argumenten aan om meer systematisch met trendwatching aan de slag te gaan. De workshop werd in goede banen geleid door Yves Larock (Kwadraet).
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35036249 597 486]
Burgerinitiatieven versterken – Emilie Van Daele
Heel wat burgers in onze samenleving engageren zich, nemen initiatief en zetten zich vanuit hun persoonlijke overtuiging met hart en ziel in. Van vele van deze burgerinitiatieven gaat een enorme kracht uit. Meer nog, deze initiatieven hebben vaak een ‘innoverende’ kracht. Toch blijven sommige burgerinitiatieven onder de radar: ze zijn niet zichtbaar, hebben niet voldoende slagkracht of komen moeilijk en zelfs nooit van de grond.
Tijdens deze workshop stonden we stil bij innoverende burgerinitiatieven en gaan we in op onze rol als sociaal-cultureel werker/organisatie bij het ondersteunen en versterken ervan. Hoe kan je eigenaarschap van burgers stimuleren, welke fysieke en mentale ruimtes nodigen uit tot initiatief, hoe verbind je mensen zonder ze onmiddellijk te binden, hoe versterk je de slagkracht van initiatieven… ? Deze vragen vormen enkele van de uitdagingen waar we concreet mee aan de slag gaan. De begeleiding van de workshop was in handen van Emilie Van Daele.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35036080 597 486]
Overheidsbeleid en innoverend werken – Gie Van den Eeckhaut
Innoverende sociaal-culturele praktijken gedijen beter als de overheid een context kan bieden die rekening houdt met de typische eigen-aardigheid van innovatieprocessen. Hoe zou een overheidsbeleid gericht op het ondersteunen van innoverende sociaal-culturele praktijken er kunnen uitzien? Dat is een vraagstuk waarover we ons met een veertigtal mensen binnen en buiten de sector van het sociaal-cultureel werk gebogen hebben. De vragen en kwesties die in volgende jaren op tafel liggen, worden in deze presentatie door Gie Van den Eeckhaut op een rijtje gezet, in de hoop dat ze de dialoog tussen werkers, organisaties én overheid kunnen voeden.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35036354 597 486]
Innovatiespiegel
In een panelgesprek halen we enkele aspecten van innovatie uit drie verschillende settings naar boven. Drie verhalen die de aanleiding vormden tot evenveel innovaties: een innoverende praktijk, een voorbeeld van innovatief organiseren en een voorbeeld van maatschappelijk innoveren. Wat was de aanleiding van de innovatie? Wat kan je al dan niet plannen in functie van innovatie? Wat zijn gunstige ‘bodems’ voor innovatie en wat niet? Hoe draag je als organisatie zorg voor een innovatieproces? Maatschappelijk innoveren veronderstelt een zekere mate van ‘naar buiten’ gericht zijn, maar hoe begin je daaraan? Hoe vind je geschikte partners voor een diepgaand partnerschap?
Samen met vrijwilligers en sociaal-cultureel werkers die betrokken waren bij de drie innovatieve processen, ging Luc De Droogh op zoek naar hun diversiteit aan antwoorden en reageren ze op jouw vragen.
[iframe http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35036509 597 486]
Laat wat van je horen